ပညာေရးႏွင့္ဆက္စပ္သူတိုင္းသိသင့္ေသာ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္အယူအဆအမွားမ်ား

photo:internet

ပညာေရးႏွင့္ဆက္စပ္သူတိုင္းသိသင့္ေသာ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္အယူအဆအမွားမ်ား

၂၁ရာစုပညာေရးမွာ သင္ယူမူ(learning)ကို ပညာေရးျဖစ္စဥ္ရဲ႕ဗဟိုခ်က္အျဖစ္အေလးအနက္ပိုထားလာပါတယ္။ စာသင္ၾကားေပးျခင္း(teaching)ရဲ႕အႏၲိမရည္ရြယ္ခ်က္ဟာလဲေက်ာင္းသားေတြရဲ႕သင္ယူမူကို အေကာင္းဆံုးအေထာက္အပံံ့ေပးႏိုင္ဖို႔နဲ႔ ေနာက္ဆံုးမွာသူတို႔ကိုယ္တိုင္သင္ယူေလ့လာႏိုင္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေက်ာင္းသားေတြရဲ႕သင္ယူမူကိုအေကာင္းဆံုးအေထာက္အပံ့ေပးရာမွာ လူ႔ဦးေႏွာက္ဟာဘယ္လိုဖြဲ႕စည္းထားသလဲ၊ ဘယ္လိုသင္ယူေလ့လာသလဲ၊ ဘယ္လိုသင္ၾကားနည္းေတြနဲ႔သင္ရင္ ဦးေႏွာက္ကအေကာင္းဆံုးသင္ယူေလ့လာႏိုင္မလဲဆိုတာေတြကိုပါ ေလ့လာေနႀကပါတယ္။ ဒီေလ့လာမူေတြကို ပညာေရးမွာထိထိေရာက္ေရာက္သံုးႏိုင္ဖို႔ႀကိဳးစားၾကရာက ပညာေရး၊ စိတ္ပညာ၊ ဦးေႏွာက္ေလ့လာမူပညာ (Neuroscience)ဆိုတဲ့ နယ္ပယ္သံုးခုက္ုေပါင္းၿပီး သင္ယူမူေလ့လာေရးပညာ(Science of Learning)ဆိုတဲ့ဘာသာရပ္အသစ္တစ္ခုေပါေပါက္လာပါတယ္။ ဒီဘာသာရပ္ကိုကမာၻတစ္လႊားက ထိပ္တန္းတကၠသိုလ္ေတြမွာ သီးျခားသုေတသနဌာနေတြတည္ေထာင္ၿပီး စနစ္တက်ေလ့လာေနၾကပါတယ္။

ဒီသုေတသနေတြ႕ရွိခ်က္ေတြထဲက စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့တစ္ခ်က္က ဆရာဆရာမေတြ၊ မိဘေတြဆီမွာ လူၿပိန္းႀကိဳက္သိပၸံပညာစာေစာင္ေတြ၊ ဆိုရွယ္မီဒီယာေတြဆီကေနတဆင့္ ဦးေႏွာက္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့အယူအဆအမွား(neuromyth)ေတြ ျပန္႔ႏွံ႕ေနတာေတြ႕ရပါတယ္တဲ့။ တစ္ခ်ိဳ႕အယူအဆအမွားေတြကေတာ့ ပညာေရးကိုစီးပြားျဖစ္လုပ္စားတဲ့သူေတြက ၾကမ္းပိုးကိုလိပ္ျဖစ္ေအာင္ေျပာရာကေနေပၚလာတာပါတဲ့။ ဆရာ၊မိဘေတြဆီက ဒီအယူအဆအမွားေတြက ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြရဲ႕ပညာေရးအေပၚဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္ႏိုင္တယ္လို႔ OECDက၂၀၀၂ခုႏွစ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သုေတသနမွာေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီသုေတသနေတြ႕ရွိခ်က္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ ဦးေႏွာက္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့အယူအဆမွားတစ္ခ်ိဳ႕ကိုေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

(၁) ညာသန္၊ဘယ္သန္ဦးေႏွာက္အယူအဆ (Left brain, Right Brain Theory)

ေယာက်ားေလးေတြဦးေႏွာက္က ဘယ္သန္တို႔၊မိန္းကေလးေတြဦးေႏွာက္ကညာပိုသန္တယ္တို႔၊ သခ်ၤာတို႔သိပၸံတို႔မွာေတာ္တဲ့ကေလးေတြကို ဘယ္ဘယ္ျခမ္းဦးေႏွာက္သန္တာစသျဖင့္ေျပာတာေတြမၾကာခဏၾကားဖူးၾကပါလိမ့္မယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ပုဂၢလိကစာသင္င္ေက်ာင္းေတြက ကေလးေတြကို ဘယ္ဖက္ျခမ္းေႏွာက္သန္ေအာင္ေလ့က်င့္ေပးမယ့္သင္႐ိုးေတြ၊သင္နည္းေတြနဲ႔ ဆရာဝန္ႀကီးေတြ၊ အင္ဂ်င္နီယာႀကီးေတြ၊သိပၸံပညာရွင္ႀကီးေတြျဖစ္ေအာင္သင္ၾကားေပးမယ္လို႔ မိဘေတြကိုမစားရဝခမန္းေၾကာ္ျငာတာ မႀကာခဏေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ သိပၸံသုေတသနေတြမွာဦးေႏွာက္မွာဘယ္ညာႏွစ္ျခမ္းရွိျပီး ဘယ္ဖက္ျခမ္းက က်ိဳးေၾကာင္းဆက္စပ္စဉ္းစားမူတို႔ ျပႆနာေျဖမူတို႔နဲ႔ဆိုင္ၿပီး ညာဖက္ျခမ္းက တီထြန္ဖန္တီးမူတို႔ ထိုးထြင္းသိျမင္မူတို႔ဆိုင္တယ္လိုေျပာေပမယ့္ ဦးေႏွာက္ဟာကြန္ယက္ေနနဲ႔သာအလုပ္လုပ္ၿပီး တစ္ျခမ္းတည္းဘယ္ေတာ့မွအလုပ္မလုပ္ပါဘူးတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ဦးေႏွာက္ရဲ႕ တစ္ျခမ္းတည္းကိုကပ္ၿပီးဖြံ့ၿဖိဳးေအာင္ေလ့က်င့္ေပးလို႔မရပါဘူးလို႔ သိပၸံသုေတသနေတြကဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ဆရာေတြ မိဘေတြအေနနဲ႔လဲ ကေလးေတြကိုတစ္ဖက္ေစာင္းနင္းသေဘာမဟုတ္ပဲ မွ်မွ်တတဖြံၿဖိဳးေစမယ့္ ပညာေရးမ်ိဳးနဲ႔သာျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးသင့္ပါတယ္။

(၂) လူေတြဟာ ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္ရဲ႕ဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္းကိုသာသံုးေနတယ္

ဒီအယူအဆအလြဲကို မၾကာခဏဆိုသလိုသိပၸံပညာေက်ာ္အိုင္းစတိုင္းနဲ႔တြဲေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အိုင္းစတိုင္းကေျပာခဲ့တယ္လို႔အေထာက္အထားမရွိပါဘူး။ ၁၉၃၀ေလာက္ကလုပ္ခဲ့တဲ့သိပၸံသုေတသနတစ္ခုက အေျခခံလာေပမယ့္ အခုဒီေတြ႕ရွိခ်က္ဟာမွားတယ္လို႔သိပၸံပညာေလာကမွာအားလံုးလက္ခံထားၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းဦးေႏွာက္ရဲ႕ပံုရိပ္ကိုဖမ္းယူတဲ့နည္း(neuro imaging) ေတြအရ လူ႔ဦးေႏွာက္ဟာ ပံုမွန္အားျဖင့္ ၁၀၀%ျပည့္ အလုပ္လုပ္ေနပါတယ္လို႔ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ဒါေပသိ လူၿပိန္းႀကိဳက္သုေတသနမဂၢဇင္းေတြ တက္ႀကမ္းေရးသားေဟာေျပာသူေတြၾကားမွာ ၁၀%အယူအဆဟာ ခုခ်ိန္ထိေရပန္းစားေနဆဲပါ။ ဆရာေတြဆီမွာဒီအယူအဆစြဲေနရင္ ကေလးတစ္ေယာက္က ကိုယ္သင္တာကိုနားမလည္တဲ့အခါ ကိုယ့္သင္နည္းေၾကာင့္လား၊ ကေလးမွာဘာသာရပ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့အေျခခံအားနည္းေနသလားစသျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလို႔ရတာမ်ိဳးေတြကိုမစဥ္းစားပဲ ကိုယ္သင္တာကိုကေလးကအျပည့္အဝအာရံုမစိုက္လို႔နားမလည္တာလို႔ အလြယ္တကူေကာက္ခ်က္ဆြဲၿပီးျပႆနာကိုအေျဖရွာဖို႔ေရွာင္တတ္ႀကပါတယ္တဲ့။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ေျပာရရင္ educational neuroscience နဲ႔ပတ္သက္တဲ့သုေတသေတြ႕ရွိခ်က္ေတြ မိဘေတြ၊ဆရာဆရာမေတြဆီေရာက္ဖို႔လိုအပ္ေနေသးၿပီး ဒီသုေတသနေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ထိထိေရာက္ေရာက္အသံုးခ်ၿပီး ကေလးေတြရဲ႕သင္ယူမူကိုအေကာင္းဆံုပံ့ပိုးေပးႏိုင္ဖို႔လည္း လိုအပ္ေနပါေသးတယ္။

Ref: "Understanding the brain: the birth of a learning science" by OECD (2007)